Không có thịt lợn, không có mỡ lợn trong nhà hàng --> không đảm bảo Halal
Trong những năm gần đây, nhiều nhà hàng và sản phẩm thực phẩm đã áp dụng nhãn “Không thịt lợn, không mỡ lợn” để chỉ ra rằng thực phẩm của họ không chứa thịt lợn hoặc mỡ lợn. Tuy nhiên, tuyên bố này không đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn Halal. Bạn nên lưu ý điều gì?
Theo giáo lý Islam, chứng nhận Halal không chỉ bao gồm việc không sử dụng thịt lợn, mà còn bao gồm toàn bộ quy trình sản xuất, từ nguồn nguyên liệu thô và phụ gia đến thiết bị chế biến. Nếu không có chứng nhận Halal chính thức từ một cơ quan được ủy quyền, sản phẩm vẫn có nguy cơ chứa các thành phần không tuân thủ nguyên tắc Halal. Do đó, điều quan trọng là người tiêu dùng cần hiểu rằng khẩu hiệu ” Không Thịt Lợn, Không Mỡ Lợn” thường thấy ở các nhà hàng không có chứng nhận Halal không phải là sự đảm bảo cho thực phẩm Halal.
Tại sao nó không phải là halal?
Nhãn “Không Thịt Lợn, Không Mỡ Lợn” thường được sử dụng tại một số nhà hàng như một hình thức thông tin cho khách hàng, đặc biệt là những người quan tâm đến thực phẩm halal. Nhãn này đơn giản là đảm bảo rằng món ăn được phục vụ không chứa thịt lợn hoặc mỡ lợn. Nguồn cảm hứng cho nhãn này đến từ các nhà hàng ở nước ngoài, nơi áp dụng nó như một thông tin dành cho khách hàng Hồi giáo. Chủ nhà hàng hy vọng nhãn này sẽ giáo dục khách hàng để họ cảm thấy thoải mái và dễ chịu khi thưởng thức món ăn được phục vụ.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần hiểu là việc gắn nhãn “Không Thịt Lợn, Không Mỡ Lợn” không tự động đảm bảo rằng toàn bộ thực đơn tại nhà hàng thực sự là halal. Điều này rất khác so với các nhà hàng được chứng nhận halal rõ ràng. Tình trạng halal của một món ăn không chỉ phụ thuộc vào việc không sử dụng thịt lợn hoặc các sản phẩm từ thịt lợn, mà còn phụ thuộc vào toàn bộ quy trình sản xuất. Thực phẩm có thể được coi là không halal nếu chứa các thành phần từ nguồn haram hoặc nếu quy trình sản xuất không đáp ứng các tiêu chuẩn halal.
Giám đốc LPPOM , Bà Muti Arintawati, nhấn mạnh rằng nhãn “Không Thịt Lợn, Không Mỡ Lợn” không thể được sử dụng để đảm bảo tình trạng Halal của một sản phẩm. Trước khi chính phủ ban hành Quy định số 39 năm 2021 về Đảm bảo Sản phẩm Halal, nhiều doanh nghiệp đã sử dụng nhãn “Không Thịt Lợn, Không Mỡ Lợn” để chỉ ra rằng sản phẩm của họ không chứa thịt lợn hoặc các sản phẩm từ thịt lợn. Tuy nhiên, nhãn này không đảm bảo tình trạng Halal tổng thể của một loại thực phẩm.
Bà nhấn mạnh thêm rằng chứng nhận Halal không chỉ liên quan đến nguyên liệu thô như thịt và các sản phẩm từ thịt, mà còn bao gồm toàn bộ quy trình sản xuất. Từ khâu phân phối, lưu trữ đến chế biến và thậm chí cả việc sử dụng thiết bị sản xuất, tất cả đều phải đáp ứng các tiêu chuẩn Halal theo luật Hồi giáo. Do đó, chỉ những sản phẩm đã vượt qua quy trình chứng nhận Halal chính thức mới được đảm bảo thực sự là Halal.
Là người tiêu dùng, điều quan trọng là phải sáng suốt hơn khi lựa chọn thực phẩm. Ngoài việc đảm bảo không có các thành phần haram, chúng ta cũng nên lựa chọn các sản phẩm được chứng nhận halal để đảm bảo an toàn, cả về nguyên liệu thô lẫn quy trình sản xuất.
Phụ gia và quy trình sản xuất có mối nguy
Ngoài các thành phần chính, nhiều phụ gia thực phẩm có khả năng chứa các thành phần không phải Halal mà công chúng không hề hay biết. Với sự tiến bộ của công nghệ chế biến thực phẩm, nhiều chất có nguồn gốc động vật, bao gồm cả những chất không phải Halal, có thể được đưa vào thực phẩm mà mắt thường không thể nhìn thấy.
- Bột ngọt
Theo Cô Umi Noer Afifah, Quản lý Hậu kiểm Halal ( LPPOM ), bột ngọt (MSG) được sản xuất thông qua quá trình lên men mật mía hoặc tinh bột ngô với sự hỗ trợ của vi khuẩn Corynebacterium glutamicum . Để những vi khuẩn này tồn tại, cần có môi trường cung cấp nguồn nitơ cho sự phát triển của chúng.
Môi trường này cũng sẽ được sử dụng trong quá trình lên men, bao gồm glucose, các hợp chất hóa học (như urê và amoni sulfat), vitamin và nguồn nitơ (như pepton). Trong quá trình lên men, vi khuẩn chuyển hóa đường thành axit glutamic. Axit glutamic sau đó phản ứng với natri hydroxit để tạo ra bột ngọt.
Việc sản xuất bột ngọt rất quan trọng vì nó sử dụng các thành phần có nguồn gốc từ lợn, chẳng hạn như peptone, vốn có thể được lấy từ nguồn thực vật hoặc động vật, bao gồm cả thịt lợn. Hơn nữa, quy trình sản xuất peptone phải đảm bảo các enzyme được sử dụng không chứa thịt lợn và các tạp chất khác. Các vi sinh vật cũng phải được xác minh là sinh vật biến đổi gen (GMO). Nếu là GMO, chúng phải không phải là sinh vật của người hoặc lợn về mặt di truyền.
- Nước tương
Nước tương ngọt và mặn được làm bằng quá trình lên men đậu nành và lúa mì, sử dụng các loại vi sinh vật như nấm mốc Aspergillus , nấm men Saccharomyces , và vi khuẩn Bacillus và Lactobacillus . Quy trình sản xuất bao gồm lên men koji, trong đó đậu nành và lúa mì được lên men với nấm mốc trong vài ngày, sau đó là lên men moromi, một hỗn hợp dung dịch muối được ủ trong 6–9 tháng để tạo ra nước tương bán thành phẩm.
Nước tương sau đó được lọc, đun nóng và thanh trùng để ngăn chặn quá trình lên men và tiêu diệt vi khuẩn. Cuối cùng, gia vị được thêm vào để tạo hương vị, chẳng hạn như đường nâu để tạo nên nước tương ngọt. Toàn bộ quá trình này mất khoảng 7–10 tháng và đòi hỏi sự kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm nghiêm ngặt.
Tuy nhiên, một số nhà sản xuất đã điều chỉnh sản phẩm bằng cách thêm hương liệu, chất tạo màu, hoặc sử dụng protein thực vật thủy phân axit làm nguyên liệu thô để đẩy nhanh quá trình sản xuất. Theo truyền thống, nước tương cũng có thể chứa các chất phụ gia như tủy xương, đầu gà hoặc máu động vật, những chất này có thể gây ra mối lo ngại về tính halal nếu nguồn gốc của chúng không rõ ràng.
- Dầu ăn
Dầu ăn được làm từ hạt cọ, trải qua quá trình đun sôi, ép, tẩy keo, tẩy trắng, khử mùi và tăng cường. Các điểm trọng yếu để chứng nhận dầu ăn Halal nằm ở quy trình tẩy keo, tẩy trắng và tăng cường (các chất được thêm vào trong quá trình tăng cường). Quá trình tẩy keo thường liên quan đến axit; axit citric là chất phổ biến trong ngành công nghiệp dầu ăn.
Dựa trên cuốn sách ” Danh sách tham khảo các thành phần có điểm tới hạn Halal và việc thay thế các thành phần không phải Halal” , axit citric được tạo ra từ quá trình lên men, vì vậy cần lưu ý rằng môi trường nuôi cấy được sử dụng phải có nguồn gốc từ các thành phần Halal, bao gồm cả việc đảm bảo các vi sinh vật tham gia không chứa GMO ( sinh vật biến đổi gen ) có nguồn gốc từ lợn hoặc người. Quá trình tẩy trắng liên quan đến than hoạt tính, vì vậy cần lưu ý đến nguồn gốc của than hoạt tính được sử dụng vì nó có thể đến từ xương động vật. Việc bổ sung vitamin A trong dầu ăn cũng phải được xem xét.
Vitamin A thường được tìm thấy trong cá và thực vật dưới dạng tiền vitamin A. Cấu trúc hóa học của nó chứa nhiều liên kết đôi, khiến nó không ổn định. Do đó, các nhà sản xuất vitamin A thường thêm các chất ổn định có khả năng không phù hợp với quy định Halal, chẳng hạn như gelatin.
Toàn bộ quy trình sản xuất, từ khâu lựa chọn nguyên liệu, bảo quản, chế biến, rửa và phục vụ, đều phải đáp ứng tiêu chuẩn Halal. Ngay cả khi sản phẩm được sản xuất bằng nguyên liệu thô và phụ gia Halal, nếu sản phẩm được sản xuất tại cơ sở không đáp ứng tiêu chuẩn Halal, sản phẩm đó vẫn được coi là không Halal.
Ví dụ, các sản phẩm bánh mì được sản xuất bằng các thành phần halal, nhưng trong quá trình chế biến, họ lại sử dụng các dụng cụ hỗ trợ sản xuất, chẳng hạn như bàn chải làm từ lông lợn, thì sản phẩm bánh mì sẽ trở thành không halal vì đã tiếp xúc hoặc bị nhiễm bẩn bởi lông lợn từ bàn chải.
Tầm quan trọng của chứng nhận Halal
Do tính phức tạp của quy trình sản xuất thực phẩm và khả năng có các thành phần không phải halal xâm nhập, chính phủ Indonesia thông qua Luật số 33 năm 2014 về Đảm bảo sản phẩm Halal (UU JPH) yêu cầu chứng nhận halal đối với nhiều sản phẩm lưu thông trên thị trường, bao gồm cả nhà hàng.
Chính sách này không chỉ áp dụng cho thực phẩm và đồ uống mà còn bao gồm mỹ phẩm, thuốc men và các mặt hàng tiêu dùng khác. Chứng nhận Halal đảm bảo sản phẩm không chỉ không chứa các thành phần haram mà còn được sản xuất theo tiêu chuẩn sharia Islam. Với nhãn hiệu Halal chính thức, người tiêu dùng Hồi giáo có thể tự tin hơn khi lựa chọn sản phẩm an toàn và tuân thủ giáo lý Islam.
Mặc dù nhãn hiệu “Không thịt lợn, không mỡ lợn” thường được sử dụng như một chiến lược tiếp thị để thu hút người tiêu dùng Hồi giáo, nhưng nó không nhất thiết đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn Halal. Thực phẩm Halal không chỉ phụ thuộc vào việc không sử dụng thịt lợn mà còn bao gồm toàn bộ quy trình sản xuất.
Do đó, người Muslim cần phải sáng suốt hơn trong việc lựa chọn thực phẩm và ưu tiên các sản phẩm được chứng nhận Halal để đảm bảo sự tinh khiết và phước lành của Halal trong tiêu dùng hàng ngày. (***)
Nguồn: LPPOM MUI. Xem bài viết gốc tại đây
